Alþjóðastarf

Fólk á Gaza sárbiður um hjálp

19. maí 2025

Í ellefu vikur hafa engin hjálpargögn komist inn á Gaza. Íbúarnir búa við harðnandi árásir og skort á lífsnauðsynjum. „Mannúðaraðstoð má aldrei nota í pólitískum eða hernaðarlegum tilgangi,“ segir Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins á Íslandi.

Þrátt fyrir versnandi ástand á Gaza vinna starfsmenn og sjálfboðaliðar palestínska Rauða hálfmánans enn að því eftir fremstsa megni að sinna særðum og sjúkum íbúum.

Undanfarna daga hafa hundruð almennra borgara verið drepin eða særð í harðnandi hernaðaraðgerðum á Gaza. Fjöldi er enn talinn grafinn undir rústum húsa. Undanfarna sólarhringa hafa hundruð manna haft samband við neyðarlínu Alþjóðaráðs Rauða krossins (ICRC) og sárbeðið um hjálp. Fjölskyldur eru innlyksa og í örvæntingarfullri leit að öryggi og vernd. „Á Gaza er yfirþyrmandi þörf fyrir neyðaraðstoð sem er langt umfram það sem við getum sinnt,“ segir í yfirlýsingu Alþjóðaráðsins.

Sjúkrahús urðu fyrir árásum

Í síðustu viku urðu sjúkrastofnanir, þar á meðal Evrópski spítalinn og Indónesíska sjúkrahúsið, fyrir alvarlegum og endurteknum árásum. Þau voru meðal síðustu starfandi sjúkrahúsa á Gaza en eru nú bæði óstarfhæf.

„Í hvert sinn sem sjúkrastofnun neyðist til að hætta að veita þjónustu, eða að draga úr þjónustu, hefur það raunverulegar afleiðingar fyrir almenna borgara – fólk sem á engan þátt í átökunum – fólk sem er nú þegar í áfalli eða þjáist,“ segir Yasmine Praz Dessimoz, aðgerðastjóri ICRC. „Með hverjum búnaði sem laskast, hverjum vegg sem eyðileggst, hverri sendingu af birgðum sem skemmist, fjara möguleikar þúsunda á Gaza til bættra lífsskilyrða út.“

Samkvæmt alþjóðlegum mannúðarlögum skal hlífa sjúkrastofnunum í átökum því þær gegna lífsnauðsynlegu hlutverki fyrir særða og sjúka. Það sama á við um heilbrigðis- og mannúðarstarfsfólk en tugir úr þeirra röðum hafa fallið á Gaza síðustu mánuði, þeirra á meðal bráðaliðar palestínska Rauða hálfmánans, systurfélags Rauða krossins á Íslandi.

Almennir borgarar njóta einnig verndar samkvæmt alþjóðalögum. „Almennir borgarar hafa ítrekað verið drepnir í árásum á Gaza og mannfallið mun aukast enn meira nú þegar mörg sjúkrahús og aðrar heilbrigðisstofnanir geta ekki bjargað lífi særðra og sjúkra,“ segir Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins á Íslandi.

Án hjálpargagna í tæplega 80 daga

Hann minnir á að í ellefu vikur, tæplega 80 daga, hafi engri neyðaraðstoð verið hleypt inn á Gaza. „Allan þennan tíma hafa íbúarnir, þar á meðal um milljón börn, búið við skort á lífsnauðsynjum á borð við mat og lyf,“ segir Gísli. Hann tekur undir þá kröfu Alþjóðaráðs Rauða krossins að hjálpargögnum verði hleypt inn á Gaza strax og án allra hindrana. Birgðir af nauðsynjum hafa allan þennan tíma beðið í Jórdaníu og Egyptalandi. Hætta er á að matvæli og lyf fari að renna út.

Fréttir hafa borist af því að fimm vöruflutningabílar hafi í dag, mánudag, farið inn á Gaza með hjálpargögn en mannúðarsamtök og alþjóðastofnanir, sem hingað til hafa dreift gögnum, hafa ekki fengið aðkomu að því verkefni.

Forseti Alþjóðaráðsins hefur sagt að einkavæðing mannúðaraðstoðar sé ekki lausn. Áfram verður að tryggja að aðstoð berist beint og milliliðalaust til þeirra sem á henni þurfa að halda. „Mannúðaraðstoð má aldrei nota í pólitískum eða hernaðarlegum tilgangi,“ segir Gísli Rafn.

Stjórnvöld fordæmi brot á mannúðarlögum hátt og skýrt

Alþjóðastarf 26. ágúst 2025

„Það er mikilvægt að stjórnvöld alls staðar, líka í litlum, friðsælum ríkjum eins og Íslandi, leggi áherslu á virðingu fyrir alþjóðlegum mannúðarlögum og fordæmi hátt og skýrt þegar þau eru brotin,“ sagði Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins, í viðtali á Morgunvaktinni á Rás 1 um stöðu mannúðaraðstoðar í heiminum.

Ókeypis vefnámskeið í sálrænni fyrstu hjálp

Almennar fréttir 25. ágúst 2025

Rauði krossinn býður nú upp á vefnámskeið um sálræna fyrstu hjálp á íslensku. Allir sem vilja vera til staðar fyrir aðra þegar á reynir geta nýtt sér námskeiðið.

Ylja neyslurými Rauða krossins er 1 árs

Innanlandsstarf 12. ágúst 2025

Á fyrsta starfsári sínu hefur Ylja sýnt fram á þörf fyrir öruggt neyslurými, þar sem notendur upplifa virðingu, öryggi og væntumþykju í stað útskúfunar og hættu. Traust notenda til þjónustunnar hefur byggst hratt upp vegna góðra tengsla milli notenda, starfsfólks Ylju og samstarfsaðila og lagt grunn að árangursríkri þjónustu.